Bankalararası para piyasası ne demektir? Bankalararası para piyasası denilince aklımıza ne gelmelidir? İlgili terim ile ilgili kısa açıklamalar.
Nakit para alışverişi ya da para aktarımı yalnızca kişiler arasında yapılan bir işlem değildir. Bu işlem bankalar arasında da uygulanabilir. Devamlı olarak uygulamanın yanı sıra tek bir gece için bile bir bankadan diğer bir bankaya para alışverişi yapılmaktadır. Bu işlemler bankalar arası para piyasası olarak değerlendirilir. Bankalar arasında yapılan bu para piyasası kısaca İnterbank olarak isimlendirilir. Bu yazımızda sizler için Bankalararası para piyasası nedir? sorusunun yanıtını vereceğiz. Ayrıca İnterbank işlemleri nedir, nasıl yapılır, bankalar arası para piyasası değerlendirilmesi nasıl gerçekleştirilir bunlardan da bahsedeceğiz.
Kaynak : pixabay.com
Bankalararası Para Piyasası Ne Demektir?
İnterbank veya Bankalar arası para piyasası, tıpkı banka müşterilerinin bankalar ile aralarında bulunan ticari ilişki bankalar arasında da bulunur. Banka müşterisi nasıl kendi hesabından bir başkasının hesabına ya da kendi hesapları arasında bir para alışverişi yapıyorsa bankalarda kendi ticari çalışmaları için, bankalarında bulunan paraları faiz oranları dahilinde diğer bankaya aktarabilirler. Bu işlemi bir geceliğine bile uygulayabilmektedirler. Tek gece için yapılan bankalar arası para piyasasına “overnight işlemleri” denilir. Bankanın kendi bünyesindeki faiz oranları kar sağlamak için bankaya yeterli gelmiyorsa, overnight işlemi yağacağı bankanın faiz oranlarını kendi bankasından daha uygun bulup kar sağlamak için parasını o bankaya vermesidir kısaca. Eğer bankalar arasındaki para piyasasındaki faiz oranları düşük ise bu piyasada yer alan nakit para miktarının oldukça çok olduğunu göstermektedir. İnterbank, para piyasasında nakit para sıkıntısı yaşayan bankalar, bankalar arası para piyasası ile diğer bankalardan borç alarak ya da para transferleri yaparak bu nakit para ihtiyacını karşılamaya çalışır.
Bankalararası Para Piyasası Kurulu
T.C. Merkez Bankasının girişimleri ile 1986 yılında kurulan Bankalar arası para piyasası kurulu, kendisinden sonraki oluşan sermaye piyasalarının kurulmasında da öncü olmuştur. Bankalararası para piyasası kurulunun kurulması ile bankalar, kısa vadede nakit ihtiyaçları için kasalarında bulunan ve uzun vadeli yatırımları bozdurmak durumunda kalmamış, kısa zamanlı para transferlerinin ise yapılması yaygınlaşmıştır. Aslında İnterbank denilen bu yapının, bankalar arasında kurulabilmesi ve örgütlenebilmesinde T.C. Merkez Bankası, güvenilirlik açısından oldukça etkin rol üstlenmektedir. Yine de T.C. Merkez Banka yapılan tüm Bankalar arası para piyasası işlemlerinde borç alıp verme konusunda yetkili banka konumunda değildir. Yalnızca bankalar arasında, ara buluculuk gibi bir görev alan T.C. Merkez Bankası, teminat açısından borca yeterli düzeyde hazine kağıdı alma işlemini gerçekleştirmek durumundadır.
Fon fazlası bulunan bankalarda, nakit paraya gereksinimleri olmadan fonlarını kullanmak adına bankalar arası para piyasası işlemlerinden yararlanabilirler.
Faizleri düşük olduğu piyasa zamanlarında döviz kur piyasası yükselişe geçer. Dövize olan yatırımca artınca kur buna bağlı olarak yükselir. Bu noktada T.C. Merkez Bankası dengeleyici bir güç olarak piyasada faaliyet gösterir. Ya bankaların faizlerini arttırarak ya da elindeki dövizden bozdurmak suretiyle piyasadaki döviz kurunun dengelenmesini sağlar. Yani her ülkenin kendi Merkez Bankası ne kadar güçlü ise, ülkenin ekonomisi de o düzeyde güçlüdür yorumunu yapmak yanlış olmaz. Yine de burada dikkat edilmesi gereken nokta ülkelerin tek ekonomik kaynakları Merkez Bankaları değildir. Ekonomiyi dengeleyen ve oluşturan bir sürü güç unsuru da bulunmaktadır.
Bankalar arası para piyasaları da ülkenin ekonomik durumlarından da etkilenmektedirler. Faiz durumları, ülkenin ekonomik durumuna ve piyasada bulunan nakit para miktarına, döviz, kur miktarlarına göre belirlenir.
Kaynak : pixabay.com
Overnight İşlemi
Bankalararası para piyasasında sıkça tercih edilen bu yöntem; en kısa tanımı ile bankaların gecelik nakit paralarını, piyasadaki likiditenin düştüğü zamanlarda, piyasaya para akışı sağlanabilmesi için T.C. Merkez Bankası tarafından diğer bankalardan bazılarının satın alınması ve tekrar satması durumudur. Bu tek gecelik işlem ile piyasadaki nakit para sıkıntısı çözümlenecek ve kısa vadece para ihtiyacı duyan bankalar yatırımlarını bozdurmadan bu ihtiyacı karşılamış olacaklar. Bu işlemler daha çok maaş zamanlarında, bayramlarda, arefe günleri gibi genel ödeme günlerinde ve özel günlerde tercih edilmektedir.
