2.El Araç Oto Ekspertiz Yasası Zorunluluğu Detayları Nelerdir?

İkinci el araç alımlarında alıcılar oldukça fazla problem ile karşı karşıya kalmaktadır. Hasar kaydının olmaması, aracın kilometresinin düşürülmesi gibi pek çok hile yöntemi ile otomobil aracıları adeta kandırılmaktadır.

Eylül 2018 itibari ile ikinci el otomobil alımları yeni bir düzenleme ile yeniden şekillendi. Bu düzenlemeye göre artık ikinci el araç alımlarında ekspertiz raporu zorunlu olacak. Detaylar haberimizde.

Ekspertiz Raporu Nedir?

Ekspertizlik teknik bilgiye ihtiyaç duyulan bir meslek dalıdır ve bu meslek ile uğraşanlara eksper ismi verilmektedir. Konut ve taşıt alımlarında çoğu zaman kendilerine başvurulmaktadır. Bankalar bu bağlamda kredi verirken ekspertizlerin verdiği değerleme üzerinden fiyat sunmaktadır. Oto ekspertizler ise otomobillerde oluşmuş herhangi bir olumsuz durum var ise bunların tespitini yapar ve otomobil için bir fiyat biçilir. Ülkemizde özellikle 2. el araçlar için böyle bir zorunluluk bulunmamaktaydı. Şahıslar almak istedikleri araç hakkında detaylı bilgi sunmaları için ücretlerini kendilerinin karşılaması koşulu ile eksper çağırıyorlardı.

Bu bağlamda araç ile ilgili gerekli inceleme yapıldıktan sonra gözlemler rapor haline getirilmek durumundadır. Özellikle internet üzerinden verilen ilanlarda sıkça araçların temiz ve hasarsız olduğuna dikkat çekilmektedir. Fakat aracın alımı yapıldıktan sonra ne yazık ki aksi durumlar ile karşı karşıya kalınmaktadır. Aracın gerçek kilometresinin tespiti ne yazık ki sonradan yapılamamaktadır. Ancak öncesinde aracın bakımı yapıldığında tutulmuş olan kayıtlar bize bu konuda fikir verebilirler. Almak istediğiniz aracın yalnızca motorunu kontrol etmek ya da görüntüsünde hiçbir hasar olması sizi aldatmasın. Yapılan yeni düzenleme işte bu tarz vakıalara karşı bir önlem ihtiva etmektedir. Çünkü artık araç alımlarında, bazı istisnalar olmak kaydı ile, ekspertiz raporu zorunlu tutulmuştur. 2. el araç kredilerinin kaç yaşa kadar verildiğini merak ediyor musunuz?

2. El Araç Alımlarında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Sizler için otomobil alımlarında dikkat etmeniz gereken hususları maddeler halinde sıraladık.

• İlk olarak aracın ruhsatında bir inceleme yapmalısınız. Ruhsatta yer alan bilgiler ile size sunulan bilgilerin aynı olmasına dikkat edin. Örneğin aracın ruhsatında modelinin 2010 yazması ve satışı yapacak kişinin size 2012 model olduğunu söylemesi gibi bir durum ile karşı karşıya kalabilirsiniz.
• Alım esnasında ücret ödemesini hemen yapmayın. Çünkü ilk imzalanan evraklar herhangi bir kesinlik içermemektedir.
• Bazı ekspertizler test sürüşü yapmayı talep edebilmektedir. Bu eksperlerden yardım istemeniz daha uygundur.
• Araç piyasa değerinden oldukça düşükse bu fiyat uygunluğu size cazip gelmesin. Bu araçta herhangi bir problem olduğunun habercisi de olabilir.
• Alım işlemi yapmak için acele etmeyin. Çünkü bu işte kandırılma riskiniz oldukça fazladır. Memurdan ya da bayandan temiz araba gibi ilanlar vererek durumun gerçeği yansıtmadığı çok kez görülmüştür. Bu ilanların sebebi alıcılar nezdinde bir güven oluşturmak yani güvenilir bir imaj yaratmaktır. Bu durumun önüne geçmek için araç ekspertiz tarafından kontrol edilmelidir.
• Aynı plaka ve aynı model iki aracın size önce sağlam ve hasarsız olanını gösterebilirler. Notere giderek resmi işlemlerin yapılacağı sırada araç değişimi yapılabilir. Böyle bir durum için hazırlıklı ve uyanık olunmalıdır.
• Şahıslardan araç almak oldukça risklidir. Bu sebeple öncelikle güven duyduğunuz kişilerden ya da 2. el satışı yapan galerilerden alım yapmanız yararınıza olacaktır.
• Aldığınız aracın size bazen yedek anahtarı verilmeyebilir. Ya da yedek anahtarı yok denebilir. Bu durum gerçeği yansıtmayabilir. Aracın anahtar kodunu iptal ettirmezseniz çalıntı olayları ile karşı karşıya kalabilirsiniz.
• Şayet internetteki ilan sayfalarından ulaştığınız araç sahipleri ile bir mutabakat sağlarsanız talep etseler dahi yüksek ücretler ödemeyi reddedin.
• Tramer kayıtlarının güven arz etmediğini unutmayın.

2. El Araçlarda Ekspertiz Zorunlu Oluyor!

8 Eylül 2018 tarih ve 30529 sayılı Resmi Gazetede 2. El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti ile ilgili mükerrer bir düzenleme yayımlanmıştır. Bu düzenleme aslında 13 Şubat 2018 tarihinde 30331 sayısı ile yayımlanan Resmi Gazetedeki düzenlemenin devam ettiğini belirtmektedir. Çünkü zorunluluğun uygulanmaya başladığı tarih 13 Şubat’ tır. Yeni düzenleme ile ekspertiz raporu vermeye yetkili olan firmaların TSE standartlarına uygun hizmet vermelerini sağlamaktır. Bu anlamda yeterlilik belgesi almaları zorunlu hale getirilmiştir. Bu düzenleme göre arazi taşıtlarının ve 2. el otomobillerin satış işlemlerinden önce yetkili işletme tarafından ekspertiz incelemesi sonucu hazırlanmış olan belge alınarak bu belgenin bir kopyası taşıtı alacak olan şahsa verilecektir. Daha önce ekspertizi bireyler çağırdığı için ücreti de kendileri ödemek durumunda kalıyorlardır. Şayet alıcı herhangi bir sebepten dolayı, ancak bu sebebin kendi şahsından kaynaklanması kaydıyla, vazgeçerse rapor ücretini kendisi ödemek durumundadır. Fakat satış işlemi kurallara uygun bir şekilde gerçekleşirse ödeme işlemini ilgili işletme gerçekleştirecektir. 

İlgili raporda TSE nezdinde belirlenmiş olan standartlar uygulanacaktır. Raporu düzenlemeye bu Türk Standartları Enstitüsü tarafından belirlenmiş olan kurallara uygun olarak kurulmuş şirketler yetkilidir. Bu işletmelerce düzenlenen belgelerin 60 ay yani 5 yıl süre ile hiçbir zarar görmeyecek ve aslını yansıtacak şekilde saklanması zorunludur. Yönetmeliğe göre konu ile ilgili düzenlemeleri yapmak ile Bakanlık sorumludur. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı bu hizmet faaliyetlerinin artırılması için rapor almalarının zorunlu tutulacağı diğer taşıt cinslerine, ilgili şirketlerde çalıştırılacak olan kişilerde bulunması gereken özelliklere, ekspertiz ücretlerini belirlemede ve raporu düzenleyenlerin uymaları gereken kurallara karar vermede istediği kurumun fikrini almak koşulu ile yetkilidir.

Bu firmalar belirli kurallar dahilinde araçlara sigorta yapabilmektedir. Satış tarihi dikkate alınmak koşulu ile aracın 5 bin kilometre ve ilk üç ayda işletme tarafından garanti altına alınır. Araç bu açıklamada yer alan kilometre ya da tarihe ulaştığında elektrik devrelerinde, motorunda, şanzıman yada diferansiyelinde herhangi bir sıkıntı olursa bu durumda oluşan hasarı karşılamak durumundadır.

Yani buradan anlaşılacak olan kural şudur, araç ilk üç ay ve 5 bin kilometreye kadar garanti kapsamındadır. Yukarıda saydığımız teknik konularda araçta herhangi bir hasar meydana gelirse almış olduğunuz yetkili firmaya giderek durumu bildirmeniz gerekiyor. Bu aşamada firma sizden aracın garanti kapsamında olduğu ve hasarın giderilmesi amacı ile teslim alındığını belirten bir belge hazırlamalıdır. Bu belgede teslim eden ve alan bilgileri, arıza durumu, taşıt bilgileri yazılmalıdır. Ayrıca oluşan problemin yetkililer tarafından 10 iş gününde ortadan kaldırılamaması durumunda 3 gün içerisinde araç sahibine kendi aracına benzeyen tarzda bir araç verilir. Bu araç kendi aracının yerine geçen sürede kullanabilmesi için verilmiştir. Bu anlamda herhangi bir ödeme yapmayacaktır. Bu uygulamanın dayanağı 6502 sayılı Tüketici Haklarının Korunması Kanunu‘ dur. Aracın ayıplı mal sayılması neticesinde oluşan aksaklık giderilmek ve araç sahibine geçici süreliğine kullanması için araç tahsisi yapılması zorunludur. Konu ile ilgili değişiklik yapmaya ve maddeleri uygulamaya ilgili bakanlık karar vermektedir.

Ekspertiz Raporu Almanın İstisnası

Yönetmelik ile birlikte araç alıcısı aslında garanti altına alınmış oluyor. Hem de kendisine yüklenen mali yükümlülükten kurtulmuş oluyor. Çünkü alım esnasında tutulacak olan raporun bedelini satıcı ödüyor. Raporun ise satış işlemi gerçekleşmeden tutulması yönetmelik ile birlikte zorunluluk kazanıyor. Rapor vermeye yetkili çok sayıda firmanın da bu sayede kalitesi artmış oluyor. Çünkü ilgili firmaların Türk Standartları Enstitüsü’ nde belirlenen standartlara uygun olması gerekiyor. Yeterlilik belgesi olmayan firmalar TSE’ ye başvurarak belgelerini alabilecek. Araç alımı yapacak olan kişiler de bu sayede derin bir nefes almış olacaklar. Ancak durumun bir istisnası bulunuyor. 160 bin kilometreye ulaşmış ve yaş olarak 8 yaşını tamamlamış olan araçlar için ekspertiz raporu alınması zorunlu değildir.